MGMiŻŚ: Przychody przemysłu okrętowego na najwyższym poziomie
Przychody przemysłu okrętowego na najwyższym poziomie – analiza
30.03.2020
Przychody przemysłu okrętowego w Polsce są na bardzo wysokim poziomie, a odczyty roku 2018 osiągnęły historyczne maksimum i są blisko trzykrotnie wyższe niż w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.
fot. Stocznia Crist – prom hybydowy Elektra
Źródło: opracowanie własne MGMiŻŚ na podstawie danych GUS zamieszczonych w Roczniku Gospodarki Morskiej
Jak wynika z powyższego wykresu, przychody sektora stoczniowego wykazują tendencję wzrostową osiągając w 2018 roku poziom blisko 11 miliardów złotych. Jest to kilku procentowy wzrost w stosunku do przychodów uzyskanych w 2015 roku. Jednocześnie 10,935 miliarda złotych jest najwyższą wartością przychodów sektora stoczniowego odnotowaną w całej historii od początku transformacji ustrojowej i gospodarczej w Polsce rozpoczętej w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.
Podobnie jak w przypadku zatrudnienia, osiągającego w 2018 roku poziom 37,5 tys. osób, najwyższy od 2001 roku, dane o przychodach są kolejną dobrą informacją potwierdzającą pozytywne zmiany zachodzące od kilku lat w przemyśle stoczniowym w Polsce. Pojawiające się w obiegu publicznym analizy zdają się nie zauważać tego stanu rzeczy i w uproszczony sposób przenoszą stan przemysłu stoczniowego opisywany w znanych światowych raportach wprost na sytuację w Polsce. Autorzy analiz popełniają przy tym bardzo istotny błąd, który w dużym stopniu wpływa na budowanie wizerunku polskiego przemysłu stoczniowego. Utrzymywanie takiej sytuacji w dłuższej perspektywie może w konsekwencji prowadzić do negatywnego wpływu na aktywność gospodarczą, współistniejącą z postrzeganiem branży przez instytucje finansowe.
Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej dostrzegając specyfikę sektora stoczniowego w Polsce prowadzi analizy opierające się na danych GUS i prezentuje wyniki tych analiz.
Specyficzną cechą charakteryzującą polską branżę stoczniową i budującą jej siłę jest zdolność do oferowania umiejętności niszowych. Polscy przedsiębiorcy szybko reagują na wyzwania zmieniającej się sytuacji rynkowej i dostosowują do niej swój wachlarz produktów i usług. Dzięki temu polski przemysł stoczniowy jest cały czas istotnym ogniwem europejskiego łańcucha dostaw, również w zakresie gotowych jednostek pływających, chociaż w mniejszym stopniu niż kiedyś. Oferowane rynkowe umiejętności niszowe funkcjonują w pewnym oderwaniu od sytuacji na Dalekim Wschodzie relacjonowanej w raportach światowych. Raporty światowe koncentrują się ze swej natury na opisywaniu zjawisk globalnych i odnoszą się głównie do sytuacji stoczni dostarczających statki towarowe, zachowując przy tym efekt skali wyrażający produkcję w milionach jednostek pojemności lub wyporności. Analiza sytuacji przemysłu stoczniowego w Polsce wynika z uwarunkowań lokalnych i dlatego nie może i nie powinna być prowadzona wprost na podstawie sytuacji opisywanej w raportach światowych. Skala uwarunkowań i możliwości lokalnych, tak istotna dla naszego przemysłu stoczniowego nie jest adekwatna przy porównaniach globalnych. Dlatego wymaga indywidualnego podejścia, rzeczowej analizy oraz adekwatnego pozycjonowania.
Raporty światowe koncentrują się na podejściu globalnym i nie są w stanie uchwycić specyfiki efektów niszowych. Ocena wyłącznie na ich podstawie prowadzi do wniosków, które nie pozwalają na rzetelne odzwierciedlenie stanu sytuacji w Polsce. Skutkiem nieadekwatnej oceny jest przypisywanie przemysłowi stoczniowemu w Polsce nadmiernego poziomu ryzyka. Ocena poziomu ryzyka branży stoczniowej na świecie jest niestety wprost przekładana na przemysł stoczniowy w Polsce, bez uwzględniania uwarunkowań lokalnych. Nie jest to komfortowa sytuacja tym bardziej, że fakty są inne i pokazują, że mierzalne efekty aktywności gospodarczej polskiej branży stoczniowej powinny być postrzegane poprzez wysokie odczyty w zakresie poziomu zatrudnienia i przychodów roku 2018 oraz utrzymujący się trend wzrostowy.
Wysokie przychody sektora stoczniowego w połączeniu z dynamicznym wzrostem zatrudnienia w ostatnich latach wskazują, że branża z sukcesem potrafi mierzyć się z wyzwaniami i konkurencyjnością rynku. Z przeprowadzonej w 2019 roku przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej ankiety wśród przedsiębiorców sektora stoczniowego wynika, że blisko 90% firm, które odpowiedziały na ankietę posiadały portfel zamówień na okres co najmniej 3 miesięcy, a blisko 20% nawet na ponad 18 miesięcy. Wyniki ankiety nie powinny być zaskoczeniem. Branża stoczniowa w Polsce wyraźnie zwiększyła swoją efektywność i jest konkurencyjna. Efektywność liczona przychodem generowanym w odniesieniu do jednego zatrudnionego wzrosła ponad 3,5 krotnie więcej w okresie pomiędzy rokiem 1995 a 2018. Wzrost wydajności w oczywisty sposób przekłada się na wzrost atrakcyjności przemysłu stoczniowego w Polsce, postrzeganego kompleksowo jako partnera gospodarczego w relacjach eksportowych.
Podsumowanie
Wynikająca wprost z odczytów roku 2018 sytuacja przemysłu stoczniowego w Polsce, potwierdza solidne podstawy ekonomiczne i duży potencjał adaptacyjny branży.
Opracowanie: Wydział Przemysłu Okrętowego MGMiŻŚ